Còi xương ở trẻ là một trong những vấn đề về sức khỏe thường gặp ở trẻ nhỏ, để giúp các mẹ hiểu rõ vấn đề này các chuyên gia của truekidz sẽ nói rõ nguyên nhân và các biện pháp để phòng tránh bệnh cách hiệu quả.
1 NGUYÊN NHÂN GÂY CÒI XƯƠNG:
Thiếu ánh sáng mặt trời:
− Nhà ở chật chội, tối tăm.
− Tập quán kiêng khem:
+ Trẻ nhỏ trong tháng đầu thường nằm phòng kín, trẻ lớn thì giữ trẻ trong nhà không cho
tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
+ Sự kiêng giữ quá mức của bà mẹ có thai và cho con bú.
− Mặc nhiều quần áo về mùa đông.
− Thời tiết: mùa đông, nơi nhiều sương mù, vùng công nghiệp nhiều khói bụi cản trở việc
tiếp xúc với ánh nắng mặt trời của trẻ.
1.2 Chế độ ăn:
− Thiếu sữa mẹ nuôi con bằng sữa bò: tuy trong sữa bò hàm lượng canxi cao hơn trong sữa mẹ nhưng tỷ lệ Ca/P không cân đối nên khó hấp thu canxi.
− Trẻ ăn nước cháo hoặc bột quá sớm và nhiều (vì trong bột có nhiều a.phytic gây cản trở hấp thu calci ở ruột).
− Chế độ ăn thiếu dầu, mỡ (vitamin D tan trong mỡ).
1.3 Các yếu tố nguy cơ:
− Tuổi: trẻ < 1 tuổi hay bị còi xương do hệ xương đang phát triển mạnh nhất.
− Trẻ đẻ non, đẻ thấp cân:
+ Do tích luỹ vitamin D và muối khoáng trong thời kì bào thai kém hơn, enzym chuyển hoá vitamin D cũng kém hơn.
+ Mà nhu cầu của trẻ này lại cao hơn.
− Trẻ mắc các bệnh nhiễm khuẩn: nhất là nhiễm khuẩn hô hấp, tiêu hoá.
− Trẻ bị các bệnh về gan mật: tắc mật bẩm sinh hay RL tiêu hoá kéo dài làm cản trở sự hấp thu vitamin D và Canxi.
− Màu da: trẻ da màu dễ bệnh còi xương hơn trẻ da trắng do da màu gây cản trở tổng hợp vitamin D.
2 CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG BỆNH:
Phòng bệnh còi xương cần được bắt đầu khi trẻ đang ở trong bụng mẹ và tiếp tục trong những năm đầu.
2.1 Đối với mẹ:
− Khi mang thai và cho con bú: phải ăn uống đầy đủ, nên ăn các thực phẩm giàu vitamin D (sữa, dầu gan cá, lòng đỏ trứng).
− Ra ngoài trời nhiều.
− Những bà mẹ ít có điều kiện tiếp xúc với as mặt trời cần uống thêm vitamin D dự phòng vào những tháng cuối của thai kỳ:
+ 1000 UI /ngày từ tháng thứ 7 của thai kỳ hoặc:
+ Một liều duy nhất 100.000 – 200.000 UI vào tháng thứ 7.
− Hướng dẫn bà mẹ: nuôi con bằng sữa mẹ và cho trẻ tắm nắng sớm.
2.2 Phòng cho con:
a) Giáo dục bà mẹ về cách nuôi con:
− Đảm bảo nuôi con bằng sữa mẹ.
− Sau khi cai sữa vẫn đảm bảo cho trẻ mỗi ngày 200 ml sữa.
− Ăn sam đúng và đủ các thành phần theo ô vuông thức ăn, đủ Calci, VTM D và lipid.
− Không kiêng khem.
b) Tắm nắng:
− Có thể thực hiện từ tuần thứ 2 sau đẻ.
− Tắm nắng cho trẻ hàng ngày, vào lúc sáng sớm hoặc chiều muộn, thời gian tăng dần.
− Khi tắm nắng cho trẻ để hở chân tay, lưng, bụng trẻ.
− Với trẻ lớn: cho trẻ chơi ngoài trời vào thời gian thích hợp.
c) Phòng bệnh bằng vitamin D
− Là phương pháp hiệu quả cần được chỉ định cho trẻ đẻ non, đẻ thấp cân, nhà ở chật chội nhưng cần phải thận trọng (phải theo phác đồ).
− Với những gia đình tuân thủ được điều trị:
+ Liều 400 UI/ ngày. Hoặc:
+ Liều 1500 – 1600 UI/ngày kèm theo Canxi, Phospho (với trẻ nhẹ cân).
+ Bắt đầu dùng từ tuần thứ 2 sau đẻ và kéo dài tới 12 tháng (hoặc 18 tháng).
− Với những gia đình không có điều kiện chăm sóc y tế thường xuyên: dùng liều cao 200.000 UI, 6 tháng 1 lần, hoặc 5 tháng 1 lần với trẻ ít tắm nắng.
− Với những trẻ ít được chăm sóc: dùng liều cao 600.000 UI bắt đầu từ khi sinh (có thể giúp bảo vệ trẻ từ 6 tháng tới 1 năm).